Önde Turna Davul Zurna

Fotoğraf şu adresten alınmıştır.

Çocukluğumu 70'li yıllarda, Ankara'da geçirdim. Bahçelievler'de sokaklarda tek tük park etmiş arabalar olurdu. 3. Caddeden de zaman zaman arabalar geçerdi. Hatta, arabaların kimisi atlı olurdu. Gün boyunca rahat rahat sokaklarda oynamak mümkündü. O zamanlar bırakın bilgisayarı, evlerde televizyon, hatta radyo bile pek bulunmazdı. Dolayısıyla, çocukların sokaklardan başka fazla alternatifi yoktu.

Ortaokulda hinterlandımızı biraz daha genişletip Arı Sinemasının karşısındaki yaban otu dolu tepeye giderdik. Daha sonra üzerine Milli Kütüphane yapıldı. Yine Anıtkabir'in şimdiki çevre duvarı yerine tel örgülerinin dibinden kuyruklarını kopartıp kaçan kertenkelelere musallat olduğumuzu da hatırlıyorum.

Hepi topu, bir kaç cadde ve sokaktan oluşan bu çevrede pek çok çocuktuk. Genellikle kendi sokağımızda bile, 10 arkadaşın bir araya gelmesi işten bile değildi. Çeşit, çeşit oyunlar bulup oynardık. Saklambaç en revaçta olanlardandı. Ancak bir başka oyun da vardı ki, onu da apartman bahçesinde çığlık çığlığa oynayıp dururduk.

Bu oyunda ebe çocuk, yüzünü duvara döner ve tane tane, kimi zaman da hızlıca bir tekerleme söylerdi. Arkadaki çocuklar da, arkası dönükken ebe olan çocuğun 8-10 adım gerisinden başlayıp, yavaş yavaş ilerleyerek ebeye yaklaşırlardı. Ta ki ebe söylediği tekerlemeyi bitirip, arkasına döndüğünde hareket eden birini gördü mü, onlar yanardı. Bir tür, heykel gibi kalma oyunuydu. Ebe olan çocuk, tüm arkadaşlarını bu şekilde yakalayabilirse ebelikten kurtulurdu. Bir çocuk yakalanmadan ebenin sırtına vurmayı becerirse herkes kaçmaya başlar, ebenin birini yakalaması gerekirdi. Güzel bir oyundu. Çok keyif alarak oynadığımızı hatırlıyorum.

Tekerlemesi hala aklımda: "Önde turna, davul zurna, bir, iki, üç". Kimi zaman "ende turna", "elde turna" denildiği de olurdu. "50 yıldır, ne menem bir tekerlemedir bu?" diye zaman zaman aklıma takılıp durmuştur.

Bir süredir, Cezayir'de iş nedeniyle bulunuyorum. Hasp el kader, yabancı dil diye zar zor İngilizce öğrenmişliğim var. Burada ise 1. yabancı dil bizdeki gibi İngilizce değil. Fransızca. Hatta konuştuğum Cezayirliler, Fransızca bilmediğimi görünce çok şaşırıyorlar. Bu saatten sonra, Fransızca öğrenemem düşüncesiyle fazla üzerine düşmüyordum. Ancak, ister istemez insan kapıyor bir şeyler. Zira burada, Arapça konuşurken araya o kadar çok Fransızca kelime giriyor ki, istemeseniz de kulağınıza çalınıyor işte. 10 ay kadar önce geldiğimde 80'li yıllarda TRT 3 radyosunda her haber bülteninden sonra verilen İngilizce, Fransızca ve Almanca haberlerden kalma Fransızca kelimeler, az dans etmedi kafamda. Babaannem de arada Fransızca bildiği sayıları söyleyiverirdi ben çocukken, hatırlıyorum, ona kadar sayardı.

Az önce markette alışveriş ederken, böyle dökme bilgilerim birden bire, öylesi aydınlanma yarattılar ki şaştım kaldım.

Fransızca 1, 2, 3, 4, 5, 6 diye şu şekilde sayılıyordu. "Un, deux, trois, quatre, cinq, six" dilerseniz, Google Tercümeden girip, Fransızcasını alttaki hoparlör ikonuna tıklayıp dinleyin. Böylece çocukluk yıllarımdan beri bir türlü ne demek olduğunu çözemediğim bir muamma tatlıya bağlandı. Önde Turna Davul Zurna aslında Fransızca sayıların söylendiği oyun bizde oynanırken kelimelerin garip bir yuvarlanmasından ibaretmiş. Osmanlı'dan bu yana pek Fransızca'ya ilgimizin kalmadığını düşünürseniz, oyunun ne kadar eski bir zamandan beri bizde oynandığını siz düşünün. Gerçi, şimdiki çocuklar bunu anlayamazlar, onlar İnternet'te arkadaşlarıyla Minecraft gibi oyunlar oynuyor. Ama zaten çocuklar için değil bu yazılan satırlar. Siz de farkındasınız. Öylesine eskiye, yaşanmış mutlu anlara, biraz özlem işte.

Bunu paylaşmasam içimde kalırdı. İşte artık siz de biliyorsunuz. Meğer dünya ne kadar küçükmüş. Fransa'da ve dünyanın başka yerlerinde de oynanan bir oyunmuş bu bizim oynadığımız.

Eğer merak ederseniz, Wiki Ansiklopedide oyunun İngilizce anlatımı var.

 

Neden Sizin de Bir Web Sayfanız Olmasın?

Bu yazımda biraz geçmişi anmaya karar verdim. İşte, Radikal Gazetesinin PC! dergisinin 13-19 Mayıs 1997 tarihli 11. sayısında yayınlanan bir makalem. ------------------------- İnternet artık 4 yaşında. Her geçen gün İnternet'e bağlanan bilgisayarların sayısı hızla artı­yor. Tabii, İnternet'te yer alan Web sayfalarının sayısı da bu hıza ayak uydurmuş durumda. Koskoca bir bilgi denizi, bazıla­rına göre ise dev bir bilgi çöplü­ğü... Akla geldik-gelmedik bir sürü konu ile ilgili bilgiye ulaş­mak mümkün. Tabii bazen ara­dığınız şeyi bulmak mümkün olmuyor ama siz gene de bir­ iki gün ya da bir-iki ay sonra aynı konuyu aramayı bir daha deneyin. Birileri onunla da ilgi­li bir şeyleri bir yerlere koymuş olabilir. Peki, hiç aklınıza gel­miyor mu, "Sahi, benim de bir Web sayfam olsa" diye? PC!'deki HTML sayfaları ya­ratmakla ilgili olarak Ahmet T. Köksal'ın sayfalarını da takip ediyorsanız, bir Web sayfası hazırlamayı becermiş olmanız işten bile değil. En azından HTML mantığını kavramanız bu yolla mümkün. Ama eğer "İyi güzel de, bu işin bir kolayı yok mu; uğraştırmayacak, şöy­le yazı yazar gibi kolay?" diyorsanız, cevabım hem var hem yok. Buraya kadar her şey iyi güzel de, HTML sayfa tasar­lama yardımcı programlarının kendilerine göre birtakım problemleri oluyor. Web sayfa­larının tasarımında sizlere yar­dımcı olabilecek programlar­dan en kolay ulaşabilecekleri­niz, Netscape'in Gold sürümle­ri. Bunun yanında, Microsoft da Front Page ile Web tasarımı konusunda size kullanışlı bir program sunuyor. Deneme sürümlerinden sü­resi geçmemiş bir tane bulur­sanız deneyebilirsiniz. Fazla uzatmak istemiyorum, ama bunların yanında bir sürü edi­tör program bulmanız müm­kün: Mesela http://www.coffe­ecup.com/editör adresinde bu­lunan CoffeeCup HTML editör programı ile hem sayfanızı yapmanız hem sayfanıza birta­kım Java apIetleri ve hareketli gif resimleri ile canlılık katma­nız mümkün. Diyelim ki sayfa­nızı yaptınız ... Peki, bu sayfayı nereye koyacaksınız? Kolayı var: Web tarayıcını­zın URL bölümüne www.alta­vista.digital.com yazın ve gelen sayfaya da "free web page offer" (bedava Web sayfası ve­ren) yazın ve Altavista'ya ara­tın. Ben bir deneyeyim dedim ve sonuç harika! Yaklaşık 40 adet uyan yer çıktı. İsterseniz aynını yapıp bir de siz deneyin. Altavista'ya arama yaptırma­nın inceliklerini bir kenara bı­rakıp size bir adres önereyim: Eğer birazcık uğraşırsanız, http://www.geocities.com ad­resinden bedava Web sayfası edinebilirsiniz. Bu arada, kulağıma gelen fı­sıltılara göre bazı büyük servis sağlayıcılar kullanıcılarına ki­şisel Web sayfaları açma hakkı vermeyi düşünüyorlarmış. Eğer kısa süre içinde bu ger­çekleşirse kapı kapı dolaşıp be­dava Web sayfası hakkı arama­nıza da gerek kalmayabilir. Kendi servis sağlayıcınız zaten buna imkan tanıyorsa zaten sorun yok. Asıl problem şu: Sayfanıza ne koyacaksınız? Öncelikle şunu önerim: Kişisel Web sayfalarını dolaşıp biraz fikir edinin. Sonra zevklepnizi, hobilerinizi gözden geçirin. Ör­neğin para koleksiyonunuzun resimlerini taratıp sayfanıza koymaya ne dersiniz? Ya da bu güne kadar kullanıp eskittiği­niz bilgisayarlarınızın anakart­larının resimlerini kullanın. Köklü bir ailedenseniz, aileni­zin hayat ağacını yapıp kullanıma sunun. Kedinizin resmi­nizi sayfanın ortasına yerleşti­rin. Hayat hikayenizi anlatm. Master tezinizi yayınlayın. Ba­şınzdan geçmiş donanım-ya­zılım problemlerini toparlayıp sayfanıza koyun. Sayfanızda aylık dergi yayınlayın. İş arıyorsanız bunu belirtin, özgeçmişinizi ve niteliklerinizi yazın (İngilizce'sini de ekleyin. Kim bilir, Bill Gates belki sizin gibi birini arıyordur!). Son ola­rak, sayfanıza size elektronik mektup atabilmeleri için e­mail adresinizi eklemeyi de unutmayın. Biraz düşünüp bir şeyler bulabileceğinize eminim. Say­fanızı en az ayda bir yenileyin, cazip bir şeyler ekleyin, arkadaşlarınızı da habire sayfanızı ziyaret etmeleri için zorlayın. Sayfanıza en kolayından bir sayaç koyun. Başlangıç için önerim, http://www.pagecount.com adresine bir göz atmanız. Bu­radan alacağınız HTML tagla­rını sayfanıza ekleyerek bir sa­yaç sahibi olmanız ve sayfanı­za kimler gelmiş diye istediği­niz zaman kontrol etmeniz de mümkün. En önemlisi, arama makinelerine sayfanızı kaydettirin. Mesela Altavista'nın ana sayfasının altında yer alan Add URL yazısına tıklayıp sizden is­tenen bilgileri girin. İşte hepsi bu... Bütün bunları yapınca ba­na da bir e-mektup atın, ben de gelip sayfanıza bir göz atayım. burcak_cubukcu@bigfoot.com (tabi ki bu mail adresindeki link yazıdaki pekçok link gibi artık çalışmıyor)